(bron: https://www.rouwverwerking.net)

Omdat geen mens hetzelfde is, rouwt ook geen mens op dezelfde manier. Toch zijn er wel fases vast te stellen die (vrijwel) iedereen die rouwt, doorloopt. Deze fases zijn voor lang niet iedereen even intensief en ook de tijd die iemand doorbrengt in een van de fases, verschilt van persoon tot persoon. Vaststellen in welke rouwfase iemand (jijzelf?) zit, geeft dan ook geen indicatie voor de tijdsduur die het rouwproces nog zal innemen: de duur van verschillende fases van rouwverwerking varieert soms enorm. 

Hoewel deze fases in een bepaalde volgorde omschreven zijn, hoeft deze volgorde niet strikt gevolgd te worden. Denk dus niet dat je abnormaal bent wanneer je merkt dat deze volgorde niet voor jou geldt. Rouw is te allen tijde een individueel proces!

Ontkenning

De eerste fase van het rouwproces is ontkenning: een algemeen afweermechanisme van ons brein. De waarheid is te erg om te bevatten, dus ontkennen we deze geheel of gedeeltelijk.

Boosheid

Rouwverwerking is méér dan intens verdrietig zijn. Juist bij rouwenden zie je vaak boosheid, boosheid op het lot, de artsen, God, de omgeving… Dit lijkt soms misschien wat vergezocht, maar in feite is het een gezond verdedigingsmechanisme.

Het gevecht aangaan

Veel mensen proberen om hun verlies te verwerken door het gevecht aan te gaan of door zichzelf doelen op te leggen. Het is in deze fase van dat mensen marathons gaan lopen tegen bepaalde ziektes, een wereldreis maken of vanaf nu echt stoppen met roken.

Depressie

Wanneer nabestaanden gaandeweg tot de ontdekking komen dat ontkennen, boos worden en/of het gevecht aangaan niet helpen om het verlies te verwerken, volgt vaak de depressieve fase. Deze wordt grotendeels veroorzaakt door de machteloosheid die je als rouwende voelt: er is niets, maar dan ook niets, wat je aan het gebeurde kunt veranderen.

Aanvaarding

Hoeveel verdriet en pijn je als nabestaande ook hebt, er komt een dag dat je gaat proberen om het verlies een plaatsje te geven. Dit betekent niet dat je iemand dan niet meer mist of dat je probeert om de overledene te vergeten. Het betekent wél dat je probeert om je leven in te richten zonder de geliefde om je heen.

Wie een ingrijpende gebeurtenis heeft meegemaakt, kan te maken krijgen met klachten. Je bent verdrietig of voelt je somber, hebt weinig trek in eten en misschien wel nergens zin in. Ook denk je misschien veel  aan wat er is gebeurd, waardoor je je niet goed kunt concentreren en je werk niet goed kunt doen. Of je slaapt slecht, hebt nachtmerries, piekert veel of beleeft de gebeurtenissen in je hoofd opnieuw. Dit zijn vervelende klachten, maar het is begrijpelijk dat na een ingrijpende gebeurtenis je wereld op zijn kop staat en je je heel anders voelt dan voorheen. Bij een ingrijpende gebeurtenis kan je denken aan de dood van een dierbare, een ernstig ongeluk dat je meegemaakt hebt, een overval, geweld of seksueel misbruik.

‘De tijd heelt alle wonden’ is een opvatting die leeft bij veel mensen. Niets is minder waar! Het kan wel dat pijn mildert met de tijd, dat het intensiteit verliest, maar de gevoelens van droefheid gaan daarmee niet weg.

Tips:

• Bijna iedereen maakt iets ingrijpends mee. In de meeste gevallen gaan de klachten vanzelf over. Toch kun je proberen het proces te versnellen. Verwerken betekent voor elk persoon iets anders. Sommige mensen vinden het prettig te praten over hetgeen zij hebben meegemaakt. Als dat voor jou geldt, doet dat dan. Je kunt praten met uw naasten of met hulpverlener.
• Als je het moeilijk vindt om over je gevoelens te praten, kun je ook gaan sporten of muziek luisteren om ingrijpende gebeurtenissen te verwerken. Je denkt dan niet continu aan wat er is gebeurd doordat je jezelf afleidt.
• Hoe moeilijk het ook is, probeer langzaam aan weer deel te nemen aan het normale leven. Je kan er voor kiezen dat op een lager niveau te doen, bijvoorbeeld door wel te gaan werken, maar korter. Op die manier heeft u ook wat afleiding.
• Onderneem op den duur weer leuke dingen. Dit klinkt wellicht vreemd. Je voelt je naar, somber of verdrietig en dan wordt er aangeraden iets leuks te gaan doen! Toch werkt het. Probeer het gewoon eens een aantal keren. Door thuis te blijven voel je je waarschijnlijk niet beter, dus het is de moeite waard iets te ondernemen.

Vanuit Wijkteams Enschede kan je een ook deelnemen aan de groep Rouw en Verlies.